حتما تاکنون برای شما سوال شده است که لوزهها چه وظیفه‌ای در بدن دارند؟ آیا حضور این بافت‌ها در بدن الزامی است؟ و یا این که لوزهها چگونه عمل می‌کنند و چگونه خود به عاملی که موجب بروز بیماری می‌شود، تبدیل می‌شوند؟ و یا سایر سوال‌هایی از این دست. برای پاسخ به این سوال‌ها و ارائه راهکارهای عملی برای مقابله با اثرات بیماری‌زایی که لوزهها باعث آن می‌شوند، در این مقاله همراه ما باشید. در این مقاله قصد داریم ضمن پاسخ‌گویی به سوال‌هایی که در ابتدا مطرح شد، به بررسی جامعی از لوزهها، جراحی آن‌ها و مراقبت بعد از جراحی لوزه بپردازیم. در این مقاله قصد داریم در ارتباط با عناوین زیر به بحث و بررسی بپردازیم:
- لوزه چیست؟
- در بدن چند نوع لوزه وجود دارد؟
- لوزهها در گذر زمان چه تغییراتی می‌کنند؟
- وظیفه‌ی اصلی لوزهها در بدن چیست؟
- لوزه سوم و چالش‌های آن برای کودکان؛
- آیا لوزه‌ی سوم چهره‌ی فرد/کودک را تغییر می‌دهد؟
- آیا لوزه‌ی سوم اندام‌های مجاور خود در بدن کودک را درگیر می‌کند؟
- آیا لوزه‌ی سوم بر روند رشد کودک تاثیرگذار است؟
- تحت چه شرایطی باید لوزهها را جراحی کرد و آن‌ها را بیرون آورد؟
- مراقبت بعد از جراحی لوزه؛ چگونه؟ و همراه با در نظر داشتن چه ملاحظاتی؟
- مراقبت‌های کوتاه مدت بعد از جراحی لوزه؛
- مراقبت بعد از جراحی لوزه در بلند مدت؛
- برخی نکات جزئی در مراقبت بعد از جراحی لوزه؛
- جمع‌بندی.
فهرست مطالب
لوزه چیست؟
لوزهها در قسمت بالایی گلو قرار دارند. لوزهها با قرارگیری در این ناحیه در برابر عفونت‌ها از خود واکنش نشان داده و به دفاع از بدن می‌پردازند. لوزهها که در اطراف گلو و در قسمت بالایی آن قرار دارند، از جمله توده‌های لنفاوی هستند. اگر در آینه به انتهای گلوی خود نگاه کنید می‌توانید به سادگی این بافت‌ها را مشاهده کنید؛ لوزه‌های کامی که در انتهای گلو قرار دارند.
لوزهها و نقش آن‌ها در سیستم ایمنی
لوزهها همانند سایر اجزای سیستم لنفاوی به عنوان بخشی از دستگاه ایمنی شناخته می‌شوند. عملکرد این بافت‌ها به گونه‌ای است که در برابر عفونت‌ها از خود واکنش داده و به مقابله با آن‌ها می‌پردازند. عملکرد لوزهها در سنین پایین نسبت به سنین بزرگسالی قابل توجه‌تر است، به طوری‌که التهاب و تورم این بافت‌ها در کودکان اپیدمی و بسیار شایع است. علت این امر را نیز می‌توان در تغییر اندازه‌ی لوزهها با گذشت زمان جویا شد. لوزهها در سنین کودکی از اندازه‌ی بزرگ‌تری برخوردارند، این در حالی است که با افزایش سن اندازه‌ی این بافت‌ها کاهش می‌یابد. بنابراین دور از ذهن نیست که لوزهها در دوران کودکی نقش پر رنگ‌تری ایفا کنند. کاهش اندازه‌ی لوزهها به تدریج و با افزایش سن رخ می‌دهد. گاه در سنین بزرگسالی نیاز به جراحی این بافت‌ها بوجود می‌آید که در این سنین مراقبت بعد از جراحی لوزه از اهمیت بالاتری برخوردار است.
در بدن چند نوع لوزه وجود دارد؟
انواع لوزه‌هایی که در بدن وجود دارد را می‌توان تحت عنوان حلقه‌ی لوزه‌ای والدیر معرفی کرد. اگر بخواهیم انواع لوزه را در بدن نام ببریم، می‌توان از بالا به پایین آن‌ها را به صورت زیر معرفی کرد:
- اولین گروه در این فهرست لوزه‌های حلقی هستند. این لوزهها که در سقف حلق قرار دارند در علم پزشکی به نام آدنوئید نیز معرفی می‌شوند. بسیاری از ما این لوزهها را به نام لوزه سوم می‌شناسیم؛
- دسته‌ای دیگر از لوزهها، لوزه‌های لوله‌ای هستند. این لوزهها مشابه با گروه قبلی در سقف حلق قرار دارند؛
- اگر در آینه به انتهای دهان خود نگاه کنید، می‌توانید سومین دسته از لوزهها را ببیند. این لوزهها که به لوزه‌های کامی معروف هستند در دو طرف بالایی و انتهایی گلو قرار دارند. این لوزهها که به صورت یک جفت هستند، یک قوس را در ناحیه‌ی ذکر شده تشکیل می‌دهند. پزشکان اغلب هنگام معاینه این لوزهها را به دقت مورد بررسی و مشاهده قرار می‌دهند؛
- دسته‌ی چهارم از انواع لوزهها، لوزه‌های زبانی هستند. این لوزهها در انتهای زبان و پشت شیار زبانی قرار دارند.
لوزهها در گذر زمان چه تغییراتی می‌کنند؟
اگر اندازه‌ی لوزهها را نسبت به قطر گلو بسنجیم، اندازه‌ی این بافت در دوران کودکی بیشترین مقدار را دارد. در دوران کودکی شاهد بیشترین نسبت اندازه‌ی لوزهها نسبت به قطر گلو هستیم. اما اگر بخواهیم اندازه‌ی لوزهها را صرفا با خودشان مقایسه کنیم، شاهد این هستیم که اندازه‌ی این بافت‌ها در دوران بلوغ به بیشترین مقدار خود می‌رسد. پس از دوران بلوغ و رسیدن لوزهها به حداکثر اندازه‌ی خودشان، این بافت‌ها به تدریج کوچک‌تر می‌شوند و به عبارتی تحلیل می‌روند. ممکن است لوزهها با توجه به شرایطی که به آن دچار می‌شوند، مانند التهاب و بزرگی (بیش از حالت نرمال و طبیعی خود) باعث ایجاد عارضه‌هایی در فرد بشوند. گاهی شدت این عوارض به حدی است که تنها راه درمانی پیش روی فرد بیمار، جراحی و برداشتن این بافت‌ها است. با انجام جراحی لازم است که مراقبت بعد از جراحی لوزه را بسیار جدی در نظر داشته باشیم تا مجددا عوارض آن در بیمار آشکار نگردد. لازم است ذکر کنیم که پزشکان جراحی لوزه را برای شرایط حاد و به عنوان آخرین راه درمانی در نظر می‌گیرند. به عنوان مثال هنگامی که فرد در اثر عفونت و تورم لوزهها، دچار بسته شدن راه‌های هوایی و یا مشکلاتی در بلع خود شود، جراحی به عنوان یک روش درمانی تجویز می‌شود.
تورم لوزهها و علل آن
هم‌چنین در سنین بالاتر ممکن است شاهد تورم و التهاب در تنها یکی از لوزهها باشیم. در چنین شرایطی جراحی این بافت‌ها و مراقبت بعد از جراحی لوزه از اهمیت بالایی برخوردار است. اگر با این شرایط رو به رو شدید، آن را به عنوان یک هشدار در نظر بگیرید. چرا که این وضعیت می‌تواند بیانگر بروز عفونت‌های ویروسی در لوزه و یا ایجاد تومورهایی مانند لنفوم باشد. در همین راستا هنگامی که متخصصین گوش و حلق و بینی با مواردی مانند موارد زیر رو به رو می‌شوند، جراحی لوزه را به عنوان روش درمانی مناسب انتخاب می‌کنند.
- تورم‌های پیاپی و وخیم در لوزهها؛
- بزرگ شدن لوزهها و بسته شدن راه‌های هوایی در قسمت فوقانی حلق؛
- تورم نامتقارن لوزه‌هایی که در دو طرف حلق قرار دارند.
وظیفه‌ی اصلی لوزهها در بدن چیست؟
همان‌طور که پیش‌تر گفتیم، لوزهها و آدنوئیدها از جنس بافت‌های لنفوئیدی هستند. این بافت‌ها در سراسر سیستم گوارشی و سایر مکان‌های ذکر شده حضور دارند. در بدن سلول‌های ایمنی متفاوتی وجود دارد که هر گروه از این سلول‌های ایمنی به صورت تخصصی به وظیفه‌ای خاص در بدن می‌پردازد. گروهی از سلول‌های ایمنی لنفوسیت‌ها هستند که بافت لوزهها از این سلول‌های ایمنی تشکیل شده است. لنفوسیت‌ها به دو گروه B و T دسته‌بندی می‌شوند. شاید جالب باشد بدانید که در بدن یک فرد بالغ در حدود هزار میلیارد از این سلول‌های ایمنی کوچک وجود دارد. اگر می‌خواهید بزرگی این عدد را درک کنید باید بگوییم که این تعداد سلول لنفوسیتی معادل با دو درصد از وزن کل بدن است. هر دو نوع لنفوسیت ذکر شده، یعنی لنفوسیت‌ها B و T در مغز استخوان فرد ساخته می‌شوند و هسته‌ی اولیه‌ی آن‌ها شکل می‌گیرد. اما دوران بلوغ این سلول‌ها برای آمادگی کامل در برابر عوامل بیماری‌زا متفاوت است. به گونه‌ای که نوع T این سلول‌های ایمنی برای تکامل خود وارد تیموس می‌شود. تیموس، پشت استخوان جناغ و در جلوی نای قرار دارد. این لنفوسیت‌ها که نقشی اساسی در عملکرد ایمنی بدن دارند، بین خون و مایع لنفی در جریان و گذار هستند و در مواجهه با عوامل بیماری‌زا مانند ویروس‌ها، انواع انگل‌ها و سرطان‌ها فعال می‌شوند.
نقش لوزهها در تولید پادتن
با توجه به توضیحات داده شده، لوزهها که از بافت لنفوئیدی تشکیل شده‌اند، در ایمنی بدن و تولید پادتن نقش دارند. با توجه به اینکه پادتن‌ها در مواجهه با عوامل بیماری‌زا بکار گرفته می‌شوند، لذا تحقیقات و مقالات زیادی در خصوص نقش لوزهها در تولید پادتن‌ها انجام شده است. هر چند که تاکنون نقش لوزهها در بدن کاملا روشن نشده است، ولی طبق بررسی‌های تجربی انجام شده، برداشتن لوزهها در حین عمل جراحی، هیچ‌گونه تاثیر منفی بر روی مقابله و مواجهه‌ی بدن با عوامل بیماری‌زا ندارد. لازم است دقت کنیم که در صورت جراحی این بافت‌ها، مراقبت بعد از جراحی لوزه را با توجه به نظر پزشک رعایت کنیم تا عوارض ناشی از بیماری را به حداقل برسانیم.
لوزه سوم و چالش‌های آن برای کودکان
همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم، لوزه سوم در سقف حلق قرار دارد. این لوزهها را با نام آدنوئید نیز می‌شناسند. این لوزه‌های حلقی، مشابه با سایر لوزهها از جمله بخش‌های سیستم لنفاوی بدن هستند که نقش دفاعی در بدن دارند. محل قرارگیری این لوزهها در ناحیه‌ای در پشت بینی است. این مکان در معاینه‌های رایج و یا در خانه قابل مشاهده نیست. اندازه این لوزهها می‌تواند تغییر کند. به طور طبیعی تا سن بلوغ اندازه این لوزهها به طور پیوسته افزایش می‌یابد. بنابراین صرفا بزرگ شدن لوزهها را نمی‌توانیم نشانه‌ای از بیماری بدانیم. لازم است اشاره کنیم بزرگ شدن لوزهها به خصوص در کودکان بسیار شایع است. به عنوان مثال مشاهده‌ی لوزه‌ی سوم بزرگ و تغییر سایز یافته، در کودکان سه تا شش سال بسیار شایع و رایج است.
تنفس از طریق دهان؛ نشانه‌ای بر وجود لوزه‌های متورم و بزرگ
یکی از راه‌هایی که می‌توانید به کمک آن از رشد غیر طبیعی لوزه و بزرگ شدن آن در کودک خود اطمینان حاصل کنید، تنفس از طریق دهان است. همان‌طور که در ابتدای این عنوان ذکر کردیم، لوزه‌ی سوم در پشت بینی قرار دارد، لذا هنگامی که این لوزهها بزرگ می‌شوند، موجب می‌شود که حفره‌های تنفسی کوچک‌تر شده و بر سر راه نفس کشیدن کودک اختلال ایجاد کند. لذا کودک به خصوص در شب و هنگام خواب، در تنفس خود از طریق بینی دچار مشکل شده و ناچارا از طریق دهان تنفس می‌کند. بنابراین اگر تنفس دهانی را در کودک خود هنگام خواب به صورت طولانی مدت مشاهده کردید، می‌تواند نشانه‌ای از لوزه‌ی سوم متورم و بزرگ شده باشد. در چنین شرایطی جراحی این بافت‌ها و مراقبت بعد از جراحی لوزه از اهمیت بالایی برخوردار است. شاید بتوان گفت مهم‌ترین علامت لوزه‌ی سوم متورم، همین عاملی است که ذکر کردیم. گاهی به دلیل انسداد و تنگی این حفرات هوایی، خواب شبانه‌ی کودک همراه با خرخر خواهد بود. بنابراین تنفس صدادار کودک در هنگام خواب نیز یکی دیگر از عوارض لوزه‌ی سوم بزرگ و متورم می‌تواند باشد. لازم است دقت کنیم که در صورت جراحی این بافت‌ها، مراقبت بعد از جراحی لوزه را با توجه به نظر پزشک رعایت کنیم تا عوارض ناشی از بیماری را به حداقل برسانیم.
آیا لوزه‌ی سوم چهره‌ی فرد/کودک را تغییر می‌دهد؟
شاید تعجب کنید، ولی پاسخ سوال بالا مثبت است. یکی از تاثیرات قابل توجه لوزه‌ی سوم را می‌توان در تن صدای کودک جویا شد. کودکانی که لوزه‌ی سوم متورم و بزرگ دارند، اغلب دارای صدایی تودماغی هستند. اگر از تاثیر لوزه‌ی سوم بر روی صدا بگذریم، این لوزهها حتی بر روی چهره‌ی کودک نیز تاثیر می‌گذارد. با توجه به اینکه این کودکان از طریق حفرات بینی خود نمی‌توانند به راحتی تنفس کنند، لذا دهان آن‌ها همواره باز است تا از این طریق به راحتی تنفس کنند. جالب است بدانیم که در علم پزشکی نیز حتی برای چهره‌ی این کودکان یک اصطلاح (چهره‌ی لوزه سومی یا آدنوئید فیس) وجود دارد. لازم است ذکر کنیم که در صورت عمل جراحی و مراقبت بعد از جراحی لوزه، این علائم تخفیف خواهند یافت. علاوه بر دهان همواره باز در این کودکان، لب‌های آنان نیز به سمت بالا برمی‌گردد. برگشتن لب‌ها در دراز مدت به سمت بالا موجب می‌شود که دندان‌های جلویی آن‌ها دیده شود. از دیگر تاثیرات لوزه بر چهره‌ی کودک، می‌توان به چشم‌های آنان اشاره کرد. زیر چشم‌های این کودکان اغلب کدر و گاهی حتی کبود است. لازم است دقت کنیم که در صورت جراحی این بافت‌ها، مراقبت بعد از جراحی لوزه را با توجه به نظر پزشک رعایت کنیم تا عوارض ناشی از بیماری را به حداقل برسانیم.
آیا لوزه‌ی سوم اندام‌های مجاور خود در بدن کودک را درگیر می‌کند؟
علاوه‌بر تاثیراتی که لوزه‌ی سوم متورم و بزرگ شده بر روی تنفس و هم‌چنین چهره‌ی کودک می‌گذارد، این بافت اندام‌های مجاور خود را نیز درگیر می‌کند. غدد لنفاوی که در ناحیه‌ی گردن قرار دارند، در پاسخ به التهابات و عفونت‌ها بزرگ و متورم می‌شوند. لذا در کودکان مبتلا به لوزه‌ی سوم، این غدد در ناحیه‌ی فک از حالت طبیعی خود خارج شده و متورم می‌شوند. از عارضه‌های دیگری که این لوزه برای کودکان دارد، ترشحات چرکی است که از بینی آن‌ها خارج می‌شود. بیشتر اوقات والدین کودک برای جلوگیری از این ترشحات که به صورت مداوم و پیوسته ادامه دارند، به کودک خود آنتی‌بیوتیک می‌دهند. بنابراین لوزه‌ی سوم، بینی و سینوس‌های کودک را به شدت تحت تاثر خود قرار می‌دهد. لازم است دقت کنیم که در صورت جراحی این بافت‌ها، مراقبت بعد از جراحی لوزه را با توجه به نظر پزشک رعایت کنیم تا عوارض ناشی از جراحی را به حداقل برسانیم.
آیا لوزه‌ی سوم بر روند رشد کودک تاثیرگذار است؟
همان‌طور که قبلا اشاره کردیم، کودکانی که از لوزه‌ی سوم رنج می‌برند، با توجه به انسداد حفرات بینی خود، ناچار به تنفس از طریق دهان هستند. این عامل غذا خوردن کودک را تحت تاثیر قرار می‌دهد. چرا که در این شرایط کودک باید ضمن جویدن غذای خود، از طریق دهان تنفس نیز بکند. اگر می‌خواهید تجربه‌ای مشابه با آن‌چه که این کودکان تجربه می‌کنند داشته باشید، سعی کنید با بینی بسته، ضمن جویدن و بلع غذا از دهان خود تنفس نیز بکنید. بدون شک تجربه‌ی ناخوشایندی خواهد بود. بنابراین رفته رفته اشتهای این کودکان نسبت به غذا کم شده و وزن آن‌ها نسبت به سنی که در آن قرار دارند، کاهش می‌یابد. بنابراین این کودکان با ضعف و کاهش رشد جسمانی مواجه خواهند بود. به دنبال ضعف جسمانی این کودکان، مقاومت آن‌ها در برابر عفونت‌ها و سایر عوامل بیماری‌زا نیز کاهش می‌یابد. لازم است دقت کنیم که در صورت جراحی این بافت‌ها، مراقبت بعد از جراحی لوزه را با توجه به نظر پزشک رعایت کنیم تا عوارض ناشی از بیماری را به حداقل برسانیم.
تحت چه شرایطی باید لوزهها را جراحی کرد و آن‌ها را بیرون آورد؟
هنگامی که متخصصین گوش، حلق و بینی شرایط زیر را در بیمار خود (کودک یا فرد بالغ) مشاهده می‌کنند، به او جراحی را به عنوان یک راه حل کاربردی برای جلوگیری از بروز عوارض ناشی از لوزه، پیشنهاد می‌کنند. لازم است دقت کنیم که جراحی این بافت‌ها آخرین مرحله از درمان نیست، بلکه مراقبت بعد از جراحی لوزه اهمیت به سزایی در روند بهبودی فرد ایفا می‌کند. برخی از مهم‌ترین علائم عبارتد از:
اختلال در خواب
همان‌طور که در قسمت‌های قبلی گفتیم، اکثر بیماران مبتلا به عوارض ناشی از لوزه، در هنگام خواب دچار اختلال می‌شوند. این اختلال به علت تنگ شدن راه‌های تنفسی بینی است. در این هنگام بیمار ناچارا از دهان خود برای تنفس استفاده خواهد کرد. هم‌چنین خرخر کردن در هنگام خواب از دیگر عوارض لوزه‌های متورم و بزرگ هستند.
عفونت‌های مکرر و پیاپی
بیمارانی که دارای لوزه‌ی سوم هستند، اغلب به عفونت‌های شدیدی در ناحیه حلق و گلوی خود دچار می‌شوند. شدت این عفونت‌ها به قدری است که زندگی روزمره‌ی فرد را دچار اختلال می‌کند. لازم است ذکر کنیم که تعداد دفعات تکرار چنین عفونت‌هایی، به مراتب بیشتر از افراد عادی و بدون لوزه‌ی سوم است. در چنین شرایطی جراحی این بافت‌ها به عنوان یکی از راه‌های درمانی مطرح می‌شود. پس از انجام این عمل، مراقبت بعد از جراحی لوزه برای بهبودی کامل فرد از اهمیت بالایی برخوردار خواهد بود.
عفونت‌های ماندگار
عفونت‌های ذکر شده در قسمت بالا، در افراد مبتلا به سادگی درمان نمی‌شوند و اغلب مدت زمان زیادی فرد را درگیر می‌کنند.
مراقبت بعد از جراحی لوزه؛ چگونه؟ و همراه با در نظر داشتن چه ملاحظاتی؟
با توجه به مشکلاتی که لوزه‌ی متورم و عفونی برای فرد مبتلا ایجاد می‌کند، جراحی و در آوردن این بافت‌ها به عنوان آخرین راه حل در نظر گرفته می‌شود. بدون شک یکی از مهم‌ترین مراحل درمان هر بیماری، مراقبت‌های پس از بهبودی است. در مورد جراحی لوزهها نیز این امر صادق است. فردی که تحت جراحی لوزه قرار می‌گیرد بایستی که حتما مراقبت بعد از جراحی لوزه را تحت نظر پزشک سپری کند تا عوارض جراحی برای وی به حداقل مقدار ممکن برسد. در ادامه قصد داریم در همین راستا به مراقبت پس از جراحی لوزه بپردازیم. اگر بخواهیم این مراقبت‌ها را بهتر و بیشتر بشناسیم، می‌توانیم آن‌ها را به دو دسته‌ی کوتاه مدت و بلند مدت تقسیم‌بندی کنیم. در ادامه به بیان مواردی که باید در مراقبت بعد از جراحی لوزه در کوتاه مدت و بلند مدت در نظر داشته باشیم، خواهیم پرداخت.
مراقبت‌های کوتاه مدت بعد از جراحی لوزه
در اولین گام جهت مراقبت بعد از جراحی لوزه، بایستی که بیمار نسخه‌ای که پزشک برای او تجویز کرده است را تماما تهیه کرده و طبق زمان‌بندی معین آن‌ها را مصرف کند. با انجام همین گام ابتدایی، بسیاری از عوارض بعدی احتمالی از میان خواهد رفت. هر چند که جراحی لوزه، عمل سنگینی محسوب نمی‌شود، ولی به مراقبت‌های جدی پس از آن نیاز است. در همین راستا، بیمار بایستی که بعد از گذشت یک هفته از تاریخ جراحی خود، به پزشک برای معاینه و مشاهده‌ی محل جراحی مراجعه کند. در مراقبت بعد از جراحی لوزه همانند هر عمل دیگری به یک استراحت نسبی نیاز است. استراحت کمک می‌کند که فرد دوران نقاهت خود را با سرعت بیش‌تری طی کند و سلامت کامل خود را در مدت زمان کوتاه‌تری بدست آورد. مدت زمانی که اغلب برای استراحت و نقاهت کامل فردی که تحت عمل جراحی لوزه قرار می‌گیرد، در حدود چهار روز استراحت مطلق و یک هفته بعد از آن استراحت نسبی است. با توجه به سطح دشواری عمل لوزه و درگیری که این جراحی برای فرد بوجود می‌آورد، این میزان استراحت برای مراقبت بعد از جراحی لوزه الزامی است.
غشاء کاذب در محل جراحی و سایر عوارض در مراقبت بعد از جراحی لوزه
در بازه‌ی کوتاه مدت در مراقبت بعد از جراحی لوزه، ممکن است که با غشاء کاذب بر روی زخم مواجه شوید. غشای کاذب که یک لایه‌ی سفید رنگ است از عوارض شایعی است که پس از جراحی لوزه پدیدار می‌شود. این غشا می‌تواند بر روی زخم و یا لوزه و به طور کلی در ناحیه و محل جراحی بوجود بیاید. دقت کنیم که این لایه‌ی سفید رنگ از عوارض شایعی است که پس از جراحی لوزه پدیدار می‌شود. هم‌چنین ممکن است در خلال روند بهبودی بیمار و مراقبت بعد از جراحی لوزه، عوارض دیگری نیز مشاهده شود که در روند نقاهت بیمار، امری طبیعی است. از جمله این عوارض می‌توان به ایجاد تورم در زبان کوچک، بروز گلو درد و انتشار آن به سایر نقاط مانند گوش‌ها، ایجاد مشکل در بلع و حرکت دردناک فک‌ها اشاره کنیم. دقت کنیم مدت زمانی که این عوارض به طول می‌انجامد در حدود ده الی چهارده روز خواهد بود.
رژیم غذایی مناسب
از مهم‌ترین مواردی که هر فرد پس از انجام عمل و مراقبت بعد از جراحی لوزه باید به آن دقت کند، رعایت رژیم غذایی است. پس از انجام جراحی لوزه نیز، فرد نیازمند یک رژیم غذایی (با توجه به تجویز پزشک) است. با توجه به این که عمل جراحی لوزه، دهان، گلو و حلق فرد مبتلا را کاملا درگیر می‌کند، لذا رعایت رژیم غذایی اصولی و مبتنی بر گفته‌های پزشک متخصص الزامی و بسیار مهم است. در همین راستا برخی از منابع غذایی که در این دوران فرد می‌تواند از آن‌ها در مراقبت بعد از جراحی لوزه استفاده کند، شامل غذاهایی است که بلع آسانی داشته باشند. سهولت بلع این غذا موجب می‌شود که موجب ایجاد خراشیدگی در محل جراحی نشده و محل زخم‌های حاصل از جراحی را دچار آسیب مجدد نکند. لذا برخی از غذاهایی که فرد می‌تواند در دوران نقاهت خود از آن‌ها استفاده کند، عبارتند از:
از روز عمل تا چهارمین روز نقاهت
در این بازه‌ی زمانی مراقبت بعد از جراحی لوزه به بیمار پیشنهاد می‌شود تا از مایعات سرد استفاده کند. مایعات سرد به موجب اینکه به جلوگیری از خونریزی کمک می‌کند، در روزهای ابتدایی پس از عمل توصیه می‌شود. با توجه به توضیحات داده شده، پیشنهاد می‌شود که در این بازه‌ی زمانی جهت مراقبت بعد از جراحی لوزه، از غذاها و مایعاتی مانند بستنی، فرنی، سوپ صاف شده و… استفاده شود.
روز چهارم تا روز پانزدهم
از روز چهارم به بعد با توجه به بهبود نسبی بیمار، رژیم غذایی او نیز تغییر خواهد کرد. از این بازه‌ی زمانی به بعد در مراقبت بعد از جراحی لوزه بیمار به تدریج توانایی این را خواهد داشت که از غذاهای نیمه جامد استفاده کند. غذاهای نیمه جامد متنوعی را می‌توان برای بیمار در نظر گرفت. دقت داشته باشید که تنوع غذایی در رژیم غذایی بیمار وجود داشته باشد و غذاهای مصرفی بیمار تنها از نظر میزان سهولت یا دشواری در بلعیدن محدود شوند. برخی از غذاهای نیمه جامد که در این بازه جهت مراقبت بعد از جراحی لوزه می‌توان به بیمار داد، عبارتند از: دمی برنج، شیر برنج، کیک خامه‌ای و…؛
روز پانزدهم به بعد
از روز پانزدهم به بعد در مراقبت بعد از جراحی لوزه، بیمار به تدریج به حالت طبیعی و نرمال خود برخواهد گشت و توانایی بلع غذاهای جامد را خواهد داشت. دقت کنیم که توانایی بیمار را در نظر داشته باشیم. چرا که با توجه به میزان توانایی بیمار، بازه‌های ذکر شده می‌تواند کوتاه شده و یا آن که به درازا بکشد.
سایر مواردی که باید در مراقبت بعد از جراحی لوزه و در کوتاه مدت رعایت کنیم
از جمله مواردی که باید در این مدت در مراقبت بعد از جراحی لوزه رعایت کنیم، مصرف به موقع داروهایی است که پزشک با توجه به مشخصات فرد برای وی تجویز کرده است. از جمله این موارد می‌توان به شست و شوی دهان با سرم‌های نمکی اشاره کرد. این سرم‌ها را می‌توان بعد از صرف هر وعده‌ی غذایی استفاده کرد. این سرم‌ها به بهبود و تسریع دوران نقاهت کمک شایانی می‌کنند. دقت داشته باشیم که برای مراقبت حداکثری از محل جراحی شده، استحمام را حداقل به یک هفته پس از انجام عمل جراحی موکول کنیم. دقت کنیم که در صورت عدم رعایت هر کدام از نکات فوق، ممکن است که با خونریزی در محل جراحی مواجه شویم. از جمله علل شایعی که ممکن است به خونریزی در محل جراحی در حین مراقبت بعد از جراحی لوزه منجر بشود، می‌توان به بلع و جویدن مواد خوراکی سفت اشاره کرد. در صورت استفاده از این مواد غذایی در دوران نقاهت، احتمال خونریزی و به دنبال آن عفونت در محل لوزهها افزایش می‌یابد.
در صورت بروز خونریزی هنگام مراقبت بعد از جراحی لوزه چه عکس‌العملی باید از خود نشان دهیم؟
از اولین نکاتی که لازمه‌ی هر اقدام پیشگیرانه است، حفظ آرامش و خونسردی فردی است. با داشتن آرامش و القای آن به فرد بیمار، وی را برای انجام مراحل درمانی آماده می‌کنیم. از بهترین موارد درمانی در این شرایط می‌توان به استفاده از آب سرد و یا قطعات کوچک یخ اشاره کرد. به یاد داشته باشیم که از آب سرد و تکه‌های یخ تنها برای شست و شوی دهان استفاده کنیم، نه برای بلعیدن آن. آب سرد با توجه به انقباضی که در رگ‌ها خونی ایجاد می‌کند، از خونریزی بیشتر فرد جلوگیری می‌کند. لازم به ذکر است که استفاده از کیسه‌ی یخ و قرار دادن آن بر روی گردن فرد بیمار می‌تواند در جلوگیری از خونریزی کمک کند. در انتها در صورت قطع نشدن خونریزی، بیمار را به اولین محل درمانی منتقل کنید.
مراقبت بعد از جراحی لوزه در بلند مدت
پس از هر عمل جراحی، برای پیشگیری دوباره از بروز بیماری و هم‌چنین کاهش عوارض آن، لازم است که تا مدت معینی به صورت مسمتر با پزشک خود در ارتباط باشیم. پس از عمل جراحی لوزه نیز همچنان نیاز به مراجعه به پزشک خواهیم داشت. برای این منظور اغلب به بیماران توصیه می‌شود که در طول یکسال پس از عمل جراحی، حداقل ماهانه یک بار به پزشک خود مراجعه بکنند. برای کاهش عوارض ناشی از عمل جراحی و مراقبت بعد از جراحی لوزه، لازم است در رژیم غذایی فرد بیمار غذاهایی که ایجاد حساسیت می‌کنند، وجود نداشته باشد. از جمله غذاهای حساسیت‌زا می‌توان به انواع ترشیجات، غذاهای پر از ادویه، انواع نوشابه‌های گازدار، سس‌ها، تنقلات و خشکبار، ترکیباتی که در ساخت آن‌ها از کاکائو استفاده شده است، مانند شکلات‌ها و… اشاره کرد. دقت کنیم اگر در فردی که دوران مراقبت بعد از جراحی لوزه را سپری می‌کند هرکدام از نشانه‌ها زیر را مشاهده کردیم، سریعا به پزشک معالج مراجعه کنیم. برخی از این نشانه‌ها عبارتند از:
- انسداد بینی و تنفس از طریق دهان؛
- خرخر کردن در هنگام خوابیدن؛
- کاهش حس شنوایی؛
- ترشحات چرکین از بینی و حلق؛
- سرماخوردگی‌های مداوم؛
- تودماغی شدن صدا.
در ادامه قصد داریم به برخی از نکات جزئی که باید در مراقبت بعد از جراحی لوزه در نظر داشته باشیم، اشاره کنیم.
برخی نکات جزئی در مراقبت بعد از جراحی لوزه
- تا چهار روز پس از عمل جراحی از انجام هرگونه فعالیت شدید بدنی خودداری کنیم، چرا که موجب تشدید عوارض پس از عمل می‌گردد؛
- استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها و سایر مسکن‌های تجویز شده از سوی پزشک معالج؛
- شست و شوی مکرر دهان با سرم‌ها مخصوص؛
- حداقل تا شش ساعت پس از عمل جراحی از صرف هرگونه ماده‌ی خوراکی خودداری کنیم؛
- در صورت امکان، استفاده از دستگاه بخور سرد برای جلوگیری از خونریزی؛
- خودداری از مصرف آسپرین پس از عمل جراحی و مراقبت بعد از جراحی لوزه حداقل تا دو هفته. با توجه به این که قرص آسپرین موجب افزایش قطر رگ‌ها و کاهش فشار خون می‌گردد، لذا در صورت خونریزی، امکان لخته شدن خون را پایین می‌آورد. لذا پس از عمل و مراقبت بعد از جراحی لوزه ، حتی‌المقدور از مصرف این قرص جلوگیری کنید؛
- تا جایی که امکان دارد از سرفه و صاف کردن گلو تا دو روز پس از انجام عمل جراحی جلوگیری شود؛
- جویدن آدامس با توجه به این که ترشحات بزاقی دهان را افزایش می‌دهد، در مراقبت بعد از جراحی لوزه توصیه می‌شود؛
- از کشیدن سیگار پس از عمل جراحی خودداری شود؛
- دقت کنیم که رنگ مدفوع بیمار می‌تواند پس از عمل جراحی یا روز بعد از آن، سیاه رنگ باشد. علت این امر را می‌توان در بلعیدن خون در هنگام عمل جراحی توسط بیمار دانست. در چنین حالتی مدفوع بیمار به رنگ سیاه در خواهد آمد.
کلام آخر
این مقاله با هدف آشنایی شما با جراحی لوزه سوم و مراقبت‌های پس از آن نگاشته شد. رعایت موارد گفته شده کمک خواهد کرد تا روند بهبودی پس از عمل سریع‌تر اتفاق افتاده و بیمار زودتر به زندگی عادی خود بازگردد. توصیه‌های پزشک معالج خود را حتما جدی بگیرید و چنانچه در این مدت مشکلی برای شما پیش آمد، حتما در اسرع وقت به پزشک خود مراجعه نموده و مشاوره‌های لازم را دریافت نمایید. ضمن آرزوی سلامتی برای شما مخاطب گرامی، از اینکه تا انتهای این مطلب با ما همراه بودید. از شما سپاسگذاریم.
بدون دیدگاه